چکیده
پژوهش به بررسی میزان تأثیر شن بازی درمانی در درمان کودکان بیش فعال 7-5 سال استان تهران پرداخته است.
برای تشخیص کودکان بیش فعال از پرسشنامه کانرز استفاده شده و همینطور از سینی شن بعنوان ابزار استفاده شد.
ازآنجائیکه آزمودنیها دردو گروه آزمایش و کنترل قرار داشتند گروه آزمایشی مورد درمان قرارگرفتند اما گروه کنترل که از شیوه‌ی آموزش مهد کودک استفاده کرده بودند با افزایش بیش فعالی روبرو شدیم که در این پژوهش شیوه‌ی آموزشی مهد کودک‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.
مقدمه
ما اکنون در زمانی زندگی می کنیم که تمام چیزها بسرعت درتغییرند و باورها، نظرات و عقاید مربوط به ماهیت کودکان از آن مستثنی نیستند، ولی امروزه، مثل همیشه والدین تأثیر قابل توجهی در دنیای کودک اعمال می نمایند.
(آزاد 1380 ص 354).
سالهاست که پزشکان و متخصصان بهداشت بوجود پدیده ای به نام شیطنت افراطی پی برده اند. رفتارهای عجیب و افراطی در بچه ها که همیشه در بررسی و برخورد با آن گرفتار مشکلات فراوان بوده اند، طی سالهای متمادی فرضیه‌ی صدمات مغزی هنگام تولد که فرضیه‌ی کاملاً قابل قبولی می نمود و بیش تر پزشکان وقتی از یافتن توضیحی برای رفتارهای غیرعادی بچه ها عاجز می ماندند با توسل به اصطلاح صدمات مغزی خفیف از زیر بار برخورد مسئولانه شانه خالی می کردند
(پل کارسن 1371 ص 9).
فهرست عناوین
فصل اول …………………………………………………………………………………………… 1
مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 2
بیان مسئله …………………………………………………………………………………………. 5
ضرورت و هدف پژوهش …………………………………………………………………….. 7
فرضیه‌ی پژوهش ……………………………………………………………………………….. 9
سوال پژوهش …………………………………………………………………………………….. 9
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها…………………………………………………………… 9
فصل دوم ………………………………………………………………………………………….. 11
اختلال مربوط به کمبود توجه (بیش فعالی)……………………………………………… 12
نشانه های کمبود توجه – بیش فعالی درکودکان …………………………………….. 12
عوامل مؤثر در بروز بیماری ……………………………………………………………….. 21
شیوع …………………………………………………………………………………………………. 25
بیش فعالی و رابطه آن با جنسیت ………………………………………………………….. 26
سبب شناسی ………………………………………………………………………………………. 27
خصوصیات بالینی (ADHD)………………………………………………………………….. 28
درمان ……………………………………………………………………………………………….. 30
دارو درمانی ………………………………………………………………………………………. 31
رفتار درمانی ……………………………………………………………………………………… 34
روشهای عامل سنتی …………………………………………………………………………… 34
بازی چیست؟………………………………………………………………………………………. 36
عوامل مؤثر در بازی …………………………………………………………………………… 37
تأثیر جنس …………………………………………………………………………………………. 37
تأثیر هوش …………………………………………………………………………………………. 38
تأثیر سن ……………………………………………………………………………………………. 39
تأثیر محیط ………………………………………………………………………………………… 39
بازی واهمیت آن …………………………………………………………………………………. 40
ارزشهای بازی …………………………………………………………………………………… 41
انواع بازی از دیدگاه پیاژه ……………………………………………………………………. 43
بازی تمرینی ………………………………………………………………………………………. 43
انواع بازیهای تمرینی …………………………………………………………………………… 45
بازی نمادین ……………………………………………………………………………………….. 46
مراحل بازیهای نمادین ………………………………………………………………………… 47
انواع بازیهای نمادین …………………………………………………………………………… 48
بازی با قاعده ……………………………………………………………………………………… 51
نظریه های مربوط به بازی ………………………………………………………………….. 52
نظریه‌ی انرژی اضافی یا مازاد……………………………………………………………… 52
نظریه‌ی پیش تمرین …………………………………………………………………………….. 53
نظریه‌ی استراحت و رفع خستگی ………………………………………………………….. 53
نظریه‌ی تکرار فعالیتهای اجدادی …………………………………………………………… 54
نظریه‌ی تکرار فعالیتهای غریزی …………………………………………………………… 55
نظریه‌ی جبران ……………………………………………………………………………………. 55
نظریه‌ی اصل لذت ………………………………………………………………………………. 56
کاتارسیس …………………………………………………………………………………………. 56
دیدگاه دکرولی درمورد بازی ………………………………………………………………. 57
دیدگاه فروبل ……………………………………………………………………………………… 58
دیدگاه ژان شاتو …………………………………………………………………………………. 58
دیدگاه پرز …………………………………………………………………………………………. 59
دیدگاه اشترن …………………………………………………………………………………….. 60
دیدگاه شارلوت بوهلر …………………………………………………………………………. 60
دیدگاه هارلوک …………………………………………………………………………………… 61
دیدگاه اسپادگ ……………………………………………………………………………………. 62
طبقه بندی پارتن براساس میزان درگیری اجتماعی …………………………………. 64
طبقه بندی لوون فلد 66
بازیها از نظر اجرا 66
اسباب بازی 68
ویژگی های اسباب بازی 69
انواع اسباب بازی 70
ارزش درمانی بازی 76
بازی درمانی چیست77
بازی درمانی از نظر روش شناختی موضوع 78
انشعاب بازی درمانی براساس نظریه روانکاوی 79
بازی درمانی فعال 79
بازی درمانی غیرفعال 80
بازی درمانی گروهی 81
مفاهیم و نظریه های بازی در قرن بیستم 82
اتاق بازی درمانی 90
شن بازی درمانی و تاریخچه آن 91
اهمیت شن در تکنیک دنیا 99
گستره‌ی نظریه کاف درشن بازی 104
فرآیند بهبودبخشی و درمان شن بازی 106
قدرت درمانی شن بازی از دیدگاه یونگ 108
تعبیر وتفسیر با تأخیر 110
از رمز درآوردن سینی های شن 113
کودک از بازی با شن چه چیزهایی یاد می گیرد115
مراحل رشدی پیاژه در شن بازی کودکان 119
مروری بر تحقیقات انجام شده 125
فصل سوم 136
مقدمه 137
جامعه آماری 137
نمونه وروش نمونه گیری 137
ابزار پژوهش138
مقیاس درجه بندی معلم کانرز 139
روش آماری 140
روش اجرا140
مشاهدات بالینی 141
فصل چهارم 143
فرضیه ی پژوهش 144
جداول 144
نمودار 147
فصل پنجم 148
بحث و نتیجه گیری 149
لزوم آموزش والدین و آموزگاران 151
درمان اختلال بیش فعالی-کم توجهی (ADHD) با رویکرد شناختی – رفتاری …….. 152
انتقادات 161
پیشنهادات 162
پیوست164
منابع 167
منابع
10? دلاور، علی-روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی –نشر ویرایش – چاپ یازدهم 1381 تهران.
11? ریاحی، غلامحسین –رمز و راز دنیای کودک – کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی –نشر اشراقیه –1370 تهران
12? سلحشور، ماندانا-تربیت، ماهنامه‌ی پرورشی وزارت آموزش و پرورش –1384 تهران .
13?شیرازی، الهام – تازه های علوم شناختی سال 2، شماره 3-1379 تهران.
14?شریعت زاده، مراد-هنجاریابی و بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه علایم مرضی کودک- پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی –1377 تهران
15?صالح خو، ندا- بررسی و مقایسه نقاشی کودکان بیش فعال و عادی 7-5 سال شهر تهران- پایان نامه کارشناسی –دانشگاه پیام نور ورامین –1384 تهران.
16?قائمی، پروین- روانشناسی کودک و بالغ – انتشارات حسام – چاپ اول –1375 تهران
17?کارسن، پل- با بچه های شیطان وبی قرار چه کار کنیم؟ –ترجمه هنگامه شهریاری –نشر مینا-چاپ دوم 1371 تهران
18?کاظمی-سید نورالدین –تربیت، ماهنامه ی پرورش وزارت آموزش و پرورش آبان 1384 تهران
19?کاپلان، سادوک و گرب- خلاصه روانپزشکی-ترجمه نصرت الله پورافکاری –1375 تبریز
20? لندرث، گاری.ل. –بازی درمانی –ترجمه خدیجه آرین –انتشارات اطلاعات چاپ ششم 1381 تهران
21?للان ،مک –بازی و رشد کودک –ترجمه محمدعلی احمدوند – انتشارات آینده-چاپ اول 1371 تهران
22?محمدی، ربابه- بررسی تأثیر شن بازی درمانی برروی پرخاشگری دختران
(7-11) سال پایان نامه کارشناسی-دانشگاه پیام نور ورامین- 1384 تهران
23 . نجاتی، حسین –روانشناسی کودک – انتشارات بیکران – چاپ پنجم 1380 تهران
24?ویکس ، ریتا، نلسون، الن سی، ایزرائل – اختلالهای رفتاری کودکان –ترجمه‌ی محمد تقی منشی طوسی-انتشارات آستان قدس رضوی –چاپ سوم 1371 تهران
25?هندی، پاول- جروم کیگان، آلتا کارون هوستون، جان جین وی کانجر –رشد و شخصیت کودک – ترجمه مهشید یاسایی-نشر مرکز-چاپ اول 1368 تهران.
منابع انگلیسی
- Abramowitz AJ (1999) Classroom interventions for disruptive behavior disorders. Child and addescent psychiatry clinics of north America. 3,343-360
- Barkley RA (1990). Attention Deficit hyperactivity Disorder: A Handbook for diagnosis and treatment. New york : Guilford.
- Barkely RA (1996). Attention- deficit / hyper activity disorder. In : EJ Mash & RA Barkley (Eds), child psychopathology. New york : Guilford.
-Hechtman L (1993) Aims and methodological problems in multimodal treatment studies. Canadian Journal of psychiatry 38,458-496
-.Kazdin AE, Bass D, siegel T & Thomas C (1989)
cognitive – behavioral therapy and relationship therapy of children referred for antisocial behavior. Journal of consulting and clinical psychology. 57,522-535
- Kelly ML & MC coin AP (1995) promoting academic performance in inattentive children: the relative efficacy of school – home notes with and without response cost. Behavior modification . 19,357-375
-kendall Pc & Braswell L (1993) cognitive – behavioral therapy for impulsive children , Znd (Ed) new york : Guilford/
-Pelham wE (1985) the effects of stimulant drugs on learning and achievement in hyperactive and learning disable children. In : Jk Torgesen & B wong (Eds) Psychological and Education perspectives on learning Disabilities. New york : Academic press,
-Pelham wE, Bender ME (1982). Relation ships in hyperactive children : description and treatment. Advances in learning and behavioral disabilities 1: 365-436
-Stokes TF & Baer DM (1977). An implicit technology of generalization journal of applied behavior analysis. 10,349-367
-Ziegler R & Holden L (1988) Family therapy for learning disabled and attention –deficit disordered children . American orthopsychiatry . 58, 196-210
چکیده
پژوهش به بررسی میزان تأثیر شن بازی درمانی در درمان کودکان بیش فعال 7-5 سال استان تهران پرداخته است.
برای تشخیص کودکان بیش فعال از پرسشنامه کانرز استفاده شده و همینطور از سینی شن بعنوان ابزار استفاده شد.
ازآنجائیکه آزمودنیها دردو گروه آزمایش و کنترل قرار داشتند گروه آزمایشی مورد درمان قرارگرفتند اما گروه کنترل که از شیوه‌ی آموزش مهد کودک استفاده کرده بودند با افزایش بیش فعالی روبرو شدیم که در این پژوهش شیوه‌ی آموزشی مهد کودک‌ها مورد انتقاد قرار گرفت.
مقدمه
ما اکنون در زمانی زندگی می کنیم که تمام چیزها بسرعت درتغییرند و باورها، نظرات و عقاید مربوط به ماهیت کودکان از آن مستثنی نیستند، ولی امروزه، مثل همیشه والدین تأثیر قابل توجهی در دنیای کودک اعمال می نمایند.
(آزاد 1380 ص 354).
سالهاست که پزشکان و متخصصان بهداشت بوجود پدیده ای به نام شیطنت افراطی پی برده اند. رفتارهای عجیب و افراطی در بچه ها که همیشه در بررسی و برخورد با آن گرفتار مشکلات فراوان بوده اند، طی سالهای متمادی فرضیه‌ی صدمات مغزی هنگام تولد که فرضیه‌ی کاملاً قابل قبولی می نمود و بیش تر پزشکان وقتی از یافتن توضیحی برای رفتارهای غیرعادی بچه ها عاجز می ماندند با توسل به اصطلاح صدمات مغزی خفیف از زیر بار برخورد مسئولانه شانه خالی می کردند
(پل کارسن 1371 ص 9).
فهرست عناوین
فصل اول …………………………………………………………………………………………… 1
مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 2
بیان مسئله …………………………………………………………………………………………. 5
ضرورت و هدف پژوهش …………………………………………………………………….. 7
فرضیه‌ی پژوهش ……………………………………………………………………………….. 9
سوال پژوهش …………………………………………………………………………………….. 9
تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها…………………………………………………………… 9
فصل دوم ………………………………………………………………………………………….. 11
اختلال مربوط به کمبود توجه (بیش فعالی)……………………………………………… 12
نشانه های کمبود توجه – بیش فعالی درکودکان …………………………………….. 12
عوامل مؤثر در بروز بیماری ……………………………………………………………….. 21
شیوع …………………………………………………………………………………………………. 25
بیش فعالی و رابطه آن با جنسیت ………………………………………………………….. 26
سبب شناسی ………………………………………………………………………………………. 27
خصوصیات بالینی (ADHD)………………………………………………………………….. 28
درمان ……………………………………………………………………………………………….. 30
دارو درمانی ………………………………………………………………………………………. 31
رفتار درمانی ……………………………………………………………………………………… 34
روشهای عامل سنتی …………………………………………………………………………… 34
بازی چیست؟………………………………………………………………………………………. 36
عوامل مؤثر در بازی …………………………………………………………………………… 37
تأثیر جنس …………………………………………………………………………………………. 37
تأثیر هوش …………………………………………………………………………………………. 38
تأثیر سن ……………………………………………………………………………………………. 39
تأثیر محیط ………………………………………………………………………………………… 39
بازی واهمیت آن …………………………………………………………………………………. 40
ارزشهای بازی …………………………………………………………………………………… 41
انواع بازی از دیدگاه پیاژه ……………………………………………………………………. 43
بازی تمرینی ………………………………………………………………………………………. 43
انواع بازیهای تمرینی …………………………………………………………………………… 45
بازی نمادین ……………………………………………………………………………………….. 46
مراحل بازیهای نمادین ………………………………………………………………………… 47
انواع بازیهای نمادین …………………………………………………………………………… 48
بازی با قاعده ……………………………………………………………………………………… 51
نظریه های مربوط به بازی ………………………………………………………………….. 52
نظریه‌ی انرژی اضافی یا مازاد……………………………………………………………… 52
نظریه‌ی پیش تمرین …………………………………………………………………………….. 53
نظریه‌ی استراحت و رفع خستگی ………………………………………………………….. 53
نظریه‌ی تکرار فعالیتهای اجدادی …………………………………………………………… 54
نظریه‌ی تکرار فعالیتهای غریزی …………………………………………………………… 55
نظریه‌ی جبران ……………………………………………………………………………………. 55
نظریه‌ی اصل لذت ………………………………………………………………………………. 56
کاتارسیس …………………………………………………………………………………………. 56
دیدگاه دکرولی درمورد بازی ………………………………………………………………. 57
دیدگاه فروبل ……………………………………………………………………………………… 58
دیدگاه ژان شاتو …………………………………………………………………………………. 58
دیدگاه پرز …………………………………………………………………………………………. 59
دیدگاه اشترن …………………………………………………………………………………….. 60
دیدگاه شارلوت بوهلر …………………………………………………………………………. 60
دیدگاه هارلوک …………………………………………………………………………………… 61
دیدگاه اسپادگ ……………………………………………………………………………………. 62
طبقه بندی پارتن براساس میزان درگیری اجتماعی …………………………………. 64
طبقه بندی لوون فلد …………………………………………………………………………….. 66
بازیها از نظر اجرا ………………………………………………………………………………. 66
اسباب بازی 68
ویژگی های اسباب بازی 69
انواع اسباب بازی 70
ارزش درمانی بازی 76
بازی درمانی چیست77
بازی درمانی از نظر روش شناختی موضوع 78
انشعاب بازی درمانی براساس نظریه روانکاوی 79
بازی درمانی فعال 79
بازی درمانی غیرفعال 80
بازی درمانی گروهی 81
مفاهیم و نظریه های بازی در قرن بیستم 82
اتاق بازی درمانی 90
شن بازی درمانی و تاریخچه آن 91
اهمیت شن در تکنیک دنیا 99
گستره‌ی نظریه کاف درشن بازی 104
فرآیند بهبودبخشی و درمان شن بازی 106
قدرت درمانی شن بازی از دیدگاه یونگ 108
تعبیر وتفسیر با تأخیر 110
از رمز درآوردن سینی های شن 113
کودک از بازی با شن چه چیزهایی یاد می گیرد115
مراحل رشدی پیاژه در شن بازی کودکان 119
مروری بر تحقیقات انجام شده 125
فصل سوم 136
مقدمه 137
جامعه آماری 137
نمونه وروش نمونه گیری 137
ابزار پژوهش138
مقیاس درجه بندی معلم کانرز 139
روش آماری 140
روش اجرا140
مشاهدات بالینی 141
فصل چهارم 143
فرضیه ی پژوهش 144
جداول 144
نمودار 147
فصل پنجم 148
بحث و نتیجه گیری 149
لزوم آموزش والدین و آموزگاران 151
درمان اختلال بیش فعالی-کم توجهی (ADHD) با رویکرد شناختی – رفتاری …….. 152
انتقادات 161
پیشنهادات 162
پیوست164
منابع 167
منابع
10? دلاور، علی-روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی –نشر ویرایش – چاپ یازدهم 1381 تهران.
11? ریاحی، غلامحسین –رمز و راز دنیای کودک – کتابخانه دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی –نشر اشراقیه –1370 تهران
12? سلحشور، ماندانا-تربیت، ماهنامه‌ی پرورشی وزارت آموزش و پرورش –1384 تهران .
13?شیرازی، الهام – تازه های علوم شناختی سال 2، شماره 3-1379 تهران.
14?شریعت زاده، مراد-هنجاریابی و بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه علایم مرضی کودک- پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبائی –1377 تهران
15?صالح خو، ندا- بررسی و مقایسه نقاشی کودکان بیش فعال و عادی 7-5 سال شهر تهران- پایان نامه کارشناسی –دانشگاه پیام نور ورامین –1384 تهران.
16?قائمی، پروین- روانشناسی کودک و بالغ – انتشارات حسام – چاپ اول –1375 تهران
17?کارسن، پل- با بچه های شیطان وبی قرار چه کار کنیم؟ –ترجمه هنگامه شهریاری –نشر مینا-چاپ دوم 1371 تهران
18?کاظمی-سید نورالدین –تربیت، ماهنامه ی پرورش وزارت آموزش و پرورش آبان 1384 تهران
19?کاپلان، سادوک و گرب- خلاصه روانپزشکی-ترجمه نصرت الله پورافکاری –1375 تبریز
20? لندرث، گاری.ل. –بازی درمانی –ترجمه خدیجه آرین –انتشارات اطلاعات چاپ ششم 1381 تهران
21?للان ،مک –بازی و رشد کودک –ترجمه محمدعلی احمدوند – انتشارات آینده-چاپ اول 1371 تهران
22?محمدی، ربابه- بررسی تأثیر شن بازی درمانی برروی پرخاشگری دختران
(7-11) سال پایان نامه کارشناسی-دانشگاه پیام نور ورامین- 1384 تهران
23 . نجاتی، حسین –روانشناسی کودک – انتشارات بیکران – چاپ پنجم 1380 تهران
24?ویکس ، ریتا، نلسون، الن سی، ایزرائل – اختلالهای رفتاری کودکان –ترجمه‌ی محمد تقی منشی طوسی-انتشارات آستان قدس رضوی –چاپ سوم 1371 تهران
25?هندی، پاول- جروم کیگان، آلتا کارون هوستون، جان جین وی کانجر –رشد و شخصیت کودک – ترجمه مهشید یاسایی-نشر مرکز-چاپ اول 1368 تهران.
منابع انگلیسی
- Abramowitz AJ (1999) Classroom interventions for disruptive behavior disorders. Child and addescent psychiatry clinics of north America. 3,343-360
- Barkley RA (1990). Attention Deficit hyperactivity Disorder: A Handbook for diagnosis and treatment. New york : Guilford.
- Barkely RA (1996). Attention- deficit / hyper activity disorder. In : EJ Mash & RA Barkley (Eds), child psychopathology. New york : Guilford.
-Hechtman L (1993) Aims and methodological problems in multimodal treatment studies. Canadian Journal of psychiatry 38,458-496
-.Kazdin AE, Bass D, siegel T & Thomas C (1989)
cognitive – behavioral therapy and relationship therapy of children referred for antisocial behavior. Journal of consulting and clinical psychology. 57,522-535
- Kelly ML & MC coin AP (1995) promoting academic performance in inattentive children: the relative efficacy of school – home notes with and without response cost. Behavior modification . 19,357-375
-kendall Pc & Braswell L (1993) cognitive – behavioral therapy for impulsive children , Znd (Ed) new york : Guilford/
-Pelham wE (1985) the effects of stimulant drugs on learning and achievement in hyperactive and learning disable children. In : Jk Torgesen & B wong (Eds) Psychological and Education perspectives on learning Disabilities. New york : Academic press,
-Pelham wE, Bender ME (1982). Relation ships in hyperactive children : description and treatment. Advances in learning and behavioral disabilities 1: 365-436
-Stokes TF & Baer DM (1977). An implicit technology of generalization journal of applied behavior analysis. 10,349-367
-Ziegler R & Holden L (1988) Family therapy for learning disabled and attention –deficit disordered children . American orthopsychiatry . 58, 196-210
